Heruitgave van ‘De Domeneer van Turfland’

KLAZIENAVEEN - De Stichting Historisch Klazienaveen en de Veenkerk Klazienaveen-Noord geven het boek De Domeneer van Turfland opnieuw uit. Het boek bevat de oorspronkelijke tekst, talrijke historische foto’s, de historische wandeling In de voetsporen van de Domeneer van Turfland en een interview met Veenkerk-bestuurslid Wicher Heuving.

Toen in 1890 de eerste bewoners van de veenkolonie Klazienaveen-Noord een gemeenschap vormden, bouwde de gemeente Emmen voor hen een houten school met meesterswoning plus een loods voor wat winkelnering. In deze winkeltjes ging de kurk nogal eens van de fles en zo deed ook de ‘kroeg’ zijn intrede op het veen.

Willem Braak-Hekke, evangelist in Emmer-Compascuum, vroeg de firma Scholten in Groningen om hulp bij de bouw van een kerk als middelpunt van de nieuwe kolonie en als alternatief voor de kroeg. In 1902 stond er inderdaad een houten kerkje op het bovenveen. Iedere zondag werd er een kerkdienst gehouden, maar wel in de middag. Dit omdat de voorganger uit een andere plaats moest komen en ’s morgens eerst in zijn eigen dorp een kerkdienst hield. De bewoners van Klazienaveen-Noord waren het daarmee niet eens en ze wilden een eigen voorganger, een ‘domeneer’ die op de zondagmorgen een kerkdienst verzorgt. Zoals het hoort.

Willem de Weerd uit het Gelderse Twello werd bereid bevonden om het evangelisatiewerk in de nederzetting ter hand te nemen. Op zondag 3 april 1904 begon hij zijn werk als ‘zendeling in eigen land’, zoals Koningin Wilhelmina hem later noemde. Hiermee ging hij door tot aan zijn dood op 28 januari 1946. Door zijn toedoen is er veel tot stand gekomen, want De Weerd was een praktisch man. Praatjes vullen geen gaatjes. Het waren voor hem en zijn vrouw jaren van ongekend noeste plichtsvervulling, waarin een rotsvast vertrouwen in het geloof het altijd van moedeloosheid won. Door dit vertrouwen onder de veenarbeiders te verspreiden, trachtte hij hen van hun twijfel te bevrijden.

Willem de Weerd heeft in een drietal boeken zijn pastorale arbeid in het Drentse veen beschreven. Hij stuurde deze juweeltjes van hedendaagse geschiedschrijving het land in om als papieren collectanten geld in te zamelen voor een echte stenen kerk en een jeugdgebouw. In 1916 verscheen het eerste boek De Domeneer van Turfland, in 1923 Praatjes en Plaatjes uit Drenthe en in 1931 Gevangen Vissen. In 1917 kwam er een einde aan het bestaan van het houten hulpkerkje op het bovenveen. Kerkdiensten werden nu in de school gegeven. Het duurde nog vijf jaar voordat in 1922 de echte stenen Veenkerk van Klazienaveen-Noord kon worden gebouwd. Opnieuw dankzij de firma Scholten en vele giften uit heel Nederland. De eerste steen werd gelegd op 15 juni 1922 en de Veenkerk werd ingewijd op zondag 11 februari 1923.

De heruitgave van De Domeneer van Turfland verschijnt bij Uitgeverij Lalito en is vanaf maart beschikbaar, maar kan nu al worden besteld via de Veenkerk en de historische stichting.